Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008

Ο Τερματοφύλακας που Μετέτρεψε το Σίδερο σε Άνεμο.

Αντιγράφω από το βιβλίο του Eduardo Galeano, "El fubol a Sol y Sobra" ("Το Ποδόσφαιρο στον Ήλιο και στη Σκιά", ελληνικός τίτλος: "Τα Χίλια Πρόσωπα του Ποδοσφαίρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1998):







"Ο Εντουάρντο Τσιγίδα ήταν τερματοφύλακας της Ρεάλ Σοσιεδάδ , στο Σαν Σεμπαστιάν , στη Χώρα των Βάσκων. Λεπτός, ψηλός, είχε έναν ιδιαίτερο τρόπο να αποκρούει, και ήδη η Μπαρτσελόνα και η Ρεάλ Μαδρίτης τον είχαν βάλει στο μάτι. Οι ειδικοί έλεγαν ότι ο νεαρός αυτός έμελλε να διαδεχτεί τον Θαμόρα.Αλλά το πεπρωμένο είχε άλλα σχέδια.Το 1943 ένας αντίπαλος επιθετικός , που για την ιστορία ονομαζόταν Σανιούδο, του προκάλεσε ρήξη μηνίσκου και συνδέσμων. Μετά από πέντε εγχειρήσεις το γόνατο, ο Τσιγίδα είπε αντίο στο ποδόσφαιρο και δεν βρήκε άλλη παρηγοριά από το να γίνει γλύπτης.Έτσι, γεννήθηκε ένας από τους μεγάλους καλλιτέχνες του αιώνα μας..."




Ο Eduardo Chillida υπήρξε όντως ένας από τους μεγαλύτερους γλύπτες του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε στο Σαν Σεμπαστιάν στα 1924 και αφού γύρισε όλον τον κόσμο , ξεκινώντας από το Παρίσι αμέσως μετά τον πόλεμο, πέθανε πίσω στο Σαν Σεμπαστιάν το 2002.Ο διάσημος Βάσκος γλύπτης υπήρξε πράγματι βασικός τερματοφύλακας της Ρεάλ Σοσιεδάδ για 14 παιχνίδια τη χρονιά 1942-1943 (χρονιά όπου η Ρεάλ Σοσιεδάδ αγωνίστηκε στην Β' Εθνική , κερδίζοντας την ανοδό της στην Α'). Την επόμενη χρονιά στο παιχνίδι εναντίον της Βαγιαδολίδ δέχτηκε το καθοριστικό για την συνέχεια της καριέρας τους μαρκάρισμα του Σανιούδο.Σαν γλύπτης ο Τσιγίδα δούλεψε πολύ τα βαριά υλικά (κυρίως το σίδερο και το μπετόν). Λέγεται πως ήταν ο άνθρωπος που "μετέτρεψε το σίδερο σε άνεμο".




Στην πρώτη φωτογραφία πάνω δεξιά ο Eduardo Chillida με τη φανέλα της Real Sociedad





Εδώ το έργο του "Berlin" και ο ίδιος στο ατελιέ του.


Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

"Αμφιβολίες! Το μυαλό μου βασανίζουνε πολλές/Αμφιβολίες τρελλές..."

...έλεγε έτσι ένα τραγουδάκι της δεκαετίας του '70 και αν υπήρχε ένα έθνος τερματοφυλάκων θα έπρεπε να το έχει κάνει εθνικό του ύμνο.

Γιατί τι είναι η ζωή του τερματοφύλακα πέρα από μια διαρκής επιλογή, μια μεγάλη ατελείωτη σειρά αποφάσεων, αποφάσεων που μπορεί να καθορίσουν την μοίρα ενός αγώνα , ενός πρωταθλήματος, μιας ζωής μερικές φορές;




Ο τερματοφύλακας πρέπει να αποφασίσει πολλά πράγματα στη διάρκεια ενός παιχνιδιού και καμμιά από τις αποφάσεις που καλείται να πάρει δεν είναι ανώδυνη ή (καλύτερα) δεν είναι αδύνατον να εξελιχθεί σε εξαιρετικά επώδυνη.




Η πιο δύκολη απόφαση και αυτή που πρέπει να ληφθεί στον μικρότερο δυνατό χρόνο είναι αν θα πραγματοποιήσει έξοδο ή αν θα μείνει μέσα στην εστία του. Στατιστικές έρευνες με ειδικά ερωτηματολόγια έχουν δείξει πως εκείνο που φοβούνται περισσότερο οι νέοι -εκπαιδευόμενοι- τερματοφύλακες σε παιδική ή εφηβική ηλικία είναι να πραγματοποιήσουν έξοδο σε ψηλές μπαλιές μακριά από το τέρμα τους. Οι ειδικοί έχουν προσπαθήσει να ερμηνεύσουν αυτή τη φοβία με βάση την δυσκολία που παρουσιάζει η συγκεκριμένη αγωνιστική προσπάθεια του τερματοφύλακα, που είναι πράγματι μία από τις πλέον ζόρικες να πραγματοποιηθούν σωστά ενέργειες. Ακόμα υπάρχει και κάτι άλλο που καθιστά την απόφαση για έξοδο ή μη πραγματικά βασανιστική:Η αποτυχημένη, η λανθασμένη , η ασταθής έξοδος είναι ίσως το πιο αναγνωρίσιμο από τον πολύ κόσμο λάθος του γκολκίπερ. Μπορεί στην διάρκεια του παιχνιδιού κάποιος να κάνει κι άλλα λάθη, ίσως δεν τοποθετεί σωστά το κορμί του πίσω από την μπάλα, ίσως σε μια επέβαση πήγε με το λάθος χέρι, δηλαδή όχι με εκείνο που επέβαλε το ύψος που πήρε η σφαίρα μετά το σουτ του αντιπάλου, ίσως δεν στάθηκε σωστά στην "διχοτόμο", ίσως προσπάθησε χαμηλή έξοδο στα ποδιά του επεχόμενου επιθετικού όχι την ώρα που αυτός προσπαθούσε να κοντρολάρει την μπάλα , αλλά αφού τα είχε καταφέρει, ίσως , ίσως , ίσως...Όμως αυτά τα λάθη εκτός από τους ειδικούς της δουλειάς ελάχιστοι θα τα αντιληφθούν. Αντιθετως η κακή έξοδος σε σέντρα δεν θα ξέφευγε ούτε από το αγύμναστο και ηλικιωμένο μάτι της γιαγιάς του δράστη.Δυστυχώς...




Άλλη αιώνια αμφιβολία του φύλακα της εστίας είναι η προφανής:"Να αποκρούσω ή να μπλοκάρω" και αν μπλοκάρει θα πρέπει πάλι να αναρωτηθεί: "σε ποιον να την δώσω; Μήπως να σουτάρω μέσα; Και αν ναι που; Ποιον να σημαδέψω;" και στην επόμενη επίθεση της άλλης ομάδας πάλι θα αμφιβάλει για τις προθέσεις των αντιπάλων: " θα σεντράρει ή θα σουτάρει ή θα πασάρει;".








Τερματοφύλακες γίνονται εκείνοι που έχουν μάθει να ζουν με τις αμφιβολίες τους , που δεν έχουν στη ζωή τους βεβαιότητες ή που έστω είναι έτοιμοι κάθε στιγμή να τίς αμφισβητήσουν.




Καλοί τερματοφύλακες γίνονται εκείνοι που υπερασπίζονται τις αποφάσεις τους, που φτάνουν τις επιλογές τους στα άκρα ό,τι κι αν τους στοιχίσει αυτό, που τρέχουν μέχρι να φτάσουν, που ταξιδεύουν ως την άκρη του κόσμου, που γελάνε μέχρι να τελειώσει η ανάσα τους, που ερωτεύονται μέχρι να πεθάνουν, που όταν βγαίνουν απ' το τέρμα δεν γυρίζουν πίσω...

Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2008

Οι Κρυφές Αποκρούσεις


Υπάρχουν στην ιστορία του ποδοσφαίρου μερικές αποκρούσεις, ορισμένες επεμβάσεις, κάποιες ενέργειες τερματοφυλάκων που καθόρισαν -θετικά για την ομάδα τους- το αποτέλεσμα. Συχνά αυτές έγιναν σε σημαντικότατα παιχνίδια, αλλά επειδή έτυχε στον ίδιο αγώνα να διακριθεί αγωνιστικά (ή μη) κάποιος άλλος πρωταγωνιστής, επιθετικός ή άλλος ποδοσφαιριστής, προπονητής ή ακόμη και παράγοντας, κανείς δεν θυμάται τον τερματοφύλακα που εξασφάλισε το αποτέλεσμα και την επέμβασή του. Αυτές λέω "Κρυφές Αποκρούσεις" και μια από αυτές είναι εκείνη του Dino Zoff στο ιστορικό πλέον Ιταλία - Βραζιλία 3-2 για τον δεύτερο γύρο της τελικής φάσης του Μουντιάλ της Ισπανίας στα 1982.


Κι οι δύο εθνικές είχαν κερδίσει την Αργεντινή. Η Ιταλία με 2-1 και η Βραζιλία με 3-1 έτσι αρκούσε η ισοπαλία στους Βραζιλιάνους για να προκριθούν στα ημιτελικά και η ομάδα τους ήταν το φαβορί καθώς είχε παρουσιάσει μια ενδεκάδα εξαιρετικών αστεριών, με πλούσια τεχνική κατάρτιση που ίσως παρόμοιά της να μην εμφανίστηκε ποτέ σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Μερικά από τα ονόματα: Φαλκάο, Ζίκο , Σόκρατες , Ζούνιορ, Σερέζο, Έντερ.


Το παιχνίδι όμως έμεινε στις Ποδοσφαιρικές Γραφές ως ο αγώνας του Paolo Rossi που πέτυχε τρία γκολ και έδωσε την νίκη πρόκριση στην Ιταλία, ανοίγοντας τον δρόμο για την τρίτη κατάκτηση Παγκοσμίου Κυπέλλου από την Squadra Azzurra.


Ακριβώς στην τελευταία στιγμή της αναμέτρησης ήταν η ώρα του σαραντάρη τότε Zoff να πραγματοποιήσει μια από τις πιο καθοριστικές "κρυφές αποκρούσεις" της Ιστορίας και να κρατήσει το 3-2. Μόλις μπλοκάρει τη μπάλα και με σουτ την στέλνει μακρυά από την περιοχή του, ο διαιτητής σφυρίζει τη λήξη. Κανείς σχεδόν δεν την θυμάται , αλλά χωρίς αυτή την επέμβαση δεν θα είχαμε απολαύσει τον Sandro Pertini , σοσιαλιστή πρόεδρο της Ιταλίας να πανηγυρίζει στις κερκίδες του Santiago Bernabeu την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου από τη χώρα του, ούτε θα είχε δηλώσει μετά: "Χάρηκα πολύ αυτό το Κύπελλο, γιατί δεν είχα την ευκαιρία να χαρώ τα δύο προηγούμενα που είχαμε κερδίσει. Τότε στην Ιταλία είχαμε φασισμό κι εγώ βρισκόμουν στην εξορία...". Ούτε βεβαίως θα είχαμε δει ποτέ τον πιο λυτρωτικό πανηγυρισμό που έχει συμβεί ποτέ στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, εκείνον του Tardelli μετά από το γκολ που πέτυχε στον τελικό με αντίπαλο την Γερμανία.


(1)Εδώ μια σύνοψη του Ιταλία-Βραζιλία 3-2, στο 4:18 φαίνεται η "Κρυφή Απόκρουση" του Dino Zoff: http://www.youtube.com/watch?v=DOO9goXbIsg
(2)Εδώ ο πανηγυρισμός του Tardelli με τα δικά του σχόλια:
(3)Στην φωτογραφία πάνω δεξιά ο Sandro Pertini πανηγυρίζει στις κερκίδες του Santiago Bernabeu , ενώ ο Ισπανός άναξ τον κοιτά με προφανή απορία για τον αυθορμητισμό του...

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2008

"Ένα τραγούδι απ' τ' Αλγέρι..."

Ο νονός του παρόντος ιστολογίου, έπαιζε ποδόσφαιρο στην ομάδα του Πανεπιστημίου του Αλγερίου. Η ομάδα αυτή ήταν από τις ισχυρότερες που υπήρχαν τότε στην Αλγερία και πολλοί από τους ποδοσφαιριστές της συμμετείχαν στην πρώτη Εθνική Ποδοσφαίρου της Αλγερίας που εν μέσω του Πολέμου της Αλγερινής Ανεξαρτησίας, πρόλαβε να παίξει μόνο δύο αγώνες με το Μαρόκο, πριν η Γαλλία απαιτήσει και πετύχει από τους διεθνείς ποδοσφαιρικούς οργανισμούς τον αποκλεισμό των Αλγερινών από οποιαδήποτε αγωνιστική δραστηριότητα.


Δεκαετίες μετά η Εθνική Αλγερίας θα πάρει τη ρεβάνς εκείνου του εμπάργκο, όταν στις16 Ιουνίου του 1982 θα κερδίσει στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Ισπανίας΄σε ένα παιχνίδι που έγινε στη Gijon (Χιχόν) την Δυτική Γερμανία με 2-1. Ήταν αυτή η πρώτη μεγάλη νίκη μιας ποδοσφαιρικής ομάδας από την Αφρικανική Ήπειρο.


Ο Albert Camus ήταν τερματοφύλακας, αυτό είναι γνωστό. Είναι επίσης γνωστό - τουλάχιστον αυτό αναφέρουν όσοι τον θυμούνται να αγωνίζεται- πως ήταν καλός τερματοφύλακας. Λιγότερο γνωστό είναι εκείνο που διηγείται ίδιος αναφορικά με την επιλογή του να διαλέξει τη θέση αυτή. Λέει πως όταν ήταν μικρός είχε το φόβο της γιαγιάς του που κάθε βράδυ ήλεγχε τις σόλες των παπουτσιών του για να δει αν είχαν φθαρεί από το παιχνίδι. Καθώς προερχόταν από φτωχή οικογένεια η πολυτέλεια των περισσότερων του ενός ζευγαριών παπουτσιών ήταν...πολυτέλεια. Έτσι ο μικρός Αλμπέρ προτιμούσε να "παίζει τέρμα" για να τρέχει λιγότερο και λιγότερο να καταστρέφει το μοναδικό του ζευγάρι παπούτσια.




Πάνω κάτω εκείνη την εποχή στην Ελλάδα τραγουδούσαν το ειδυλιακό "Ένα τραγούδι απ' τ'Αλγέρι..." , ενώ στην Γαλλία ο Boris Vian, έγραφε και τραγουδούσε τον "Λιποτάκτη" αντιστεκόμενος στην αποικιοκρατική πολιτική της πατρίδας του. Τον "Λιποτάκτη" τον ακούτε εδώ:






Ενώ εδώ δεξιά βλέπετε τον καλύτερο Αλγερινό ποδοσφαιριστή όλων των εποχών.
Λεπτομέρεια: ο κύριος έπαιζε για την Εθνική Γαλλίας, δεκαετίες μετά...