Η "Καταστασιακή" Προπόνηση του Τερματοφύλακα.

Σε όλα τα ομαδικά σπορ, η ¨καταστασιακή" προπόνηση, δηλαδή η αναπαραγωγή στην προπόνηση καταστάσεων που ο αθλητής ενδέχεται να αντιμετωπίσει στον αγώνα, είναι σημαντική. Ειδικά η θέση του τερματοφύλακα στο ποδόσφαιρο, ως ιδιαίτερα τεχνική θέση, απαιτεί την συχνή επανάληψη στην προπόνηση συνθηκών αγώνα με σκοπό να εξελίξει ο τερματοφύλακας βασικά προσόντα που θα του επιτρέψουν να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της θέσης.
Με την "καταστασιακή" προπόνηση επιδιώκουμε πρώτα απ' όλα την απόκτηση γνώσης από τον τερματοφύλακα. Σκοπεύουμε -πάντα στα πλαίσια του δυνατού- να προετοιμάσουμε έναν τερματοφύλακα για τον οποίο καμία κατάσταση μέσα στο παιχνίδι, καμία φάση του αγώνα δεν θα είναι πρωτόγνωρη. Άρα ουσιαστικά ο καλά προετοιμασμένος "καταστασιακά" τερματοφύλακας αντιμετωπίζοντας συγκεκριμένες φάσεις στη διάρκεια του αγώνα, θα ανακαλεί στην μνήμη του, αυτοματοποιημένα και ασυνείδητα, την ανάλογη φάση που γνώρισε και αντιμετώπισε στην προπόνηση.

Η ταχύτητα αναγνώρισης κάθε φάσης, που προέρχεται από τη γνώση και τη μνήμη ανάλογων φάσεων είναι άλλωστε αυτό που ξεχωρίζει τον έμπειρο από τον άπειρο τερματοφύλακα. Η εμπειρία όμως και ο χαρακτήρας (σε αντίθεση με τις γνώσεις) δεν μπορούν να μεταφερθούν με θεωρητικά μαθήματα, με διηγήσεις. Αν ήταν έτσι θα αρκούσε ένας βετεράνος τερματοφύλακας να αφηγηθεί στον νέο τις δικές του εμπειρίες.
Φυσικά καλύτερη "καταστασιακή" προπόνηση από τον ίδιο τον αγώνα δεν υπάρχει, αλλά η συμμετοχή ενός τερματοφύλακα σε πολλούς αγώνες δεν είναι πάντα εφικτή, ακόμα και στις μικρές ηλικίες. Μην ξεχνάτε ότι ο βασικός τερματοφύλακας είναι ο πλέον αναντικατάστατος από την ενδεκάδα, πράγμα που με τη σειρά του σημαίνει πως οι αναπληρωματικοί σπάνια αγωνίζονται σε κανονικά παιχνίδια. Μην ξεχνάτε φυσικά πως όλοι οι τερματοφύλακες πριν γίνουν βασικοί, υπήρξαν αναπληρωματικοί...

Είναι φανερό λοιπόν πόσο σημαντική είναι η "καταστασιακή" προπόνηση (allenamento situazionale, την λένε οι Ιταλοί), οι οποία όμως πρέπει να ακολουθεί κάποιους κανόνες. Σημαντικότεροι από αυτούς είναι οι τέσσερις παρακάτω:

α) Ο χώρος στον οποίο την εφαρμόζουμε. Όχι σε μια γωνία του γηπέδου, σε μια άκρη ή ακόμα και έξω από αυτό. Αλλά στον φυσικό χώρο δράσης του τερματοφύλακα, στην εστία και στην περιοχή του, στο κανονικό γήπεδο.

β)Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην ταχύτητα με την οποία εκτελείται η "καταστασιακή προπόνηση" και αυτό ακριβώς για να αναπαραστήσουμε όσο το δυνατό πιστότερα τις πραγματικές συνθήκες αγώνα. Βλέπω συχνά συναδέλφους που πραγματοποιούν "καταστασιακές" ασκήσεις σε αργή κίνηση, σχεδόν βαριεστημένα. Αυτό εκτός από ανώφελο, μπορεί να είναι και επικίνδυνο καθώς συνηθίζει τον τερματοφύλακα σε συνθήκες ήπιας ταχύτητας που σπάνια θα αντιμετωπίσει στον αγώνα.

γ)Όλες οι "καταστασιακές" ασκήσεις ανεξαρτήτως σεναρίου τελειώνουν μόνο αφού ο τερματοφύλακας μπλοκάρει ή ελέγξει την μπάλα και την προωθήσει σε ελεύθερο συμπαίκτη του για να ξεκινήσει η αντεπίθεση της ομάδας του ή αν η μπάλα βγει εκτός γηπέδου (άουτ, κόρνερ ή πλάγιο). Μέχρι να συμβεί κάτι απ' τα δύο η άσκηση συνεχίζεται ανεξαρτήτως του αν έχουμε υπερβεί το σενάριο.
Ας δούμε το παράδειγμα μιας από τις πιο συνηθισμένες "καταστασιακές" ασκήσεις: της σέντρας από τα δύο άκρα του γηπέδου, όπου σκοπός του τερματοφύλακα είναι να κάνει έξοδο και να μπλοκάρει ή να διώξει με γροθιές την μπάλα. Αν δεν τα καταφέρει, δεν σταματάμε την άσκηση, αλλά συνεχίζουμε με κεφαλιά ή σουτ των επιθετικών που έχουμε χρησιμοποιήσει, μέχρι ή να μπει γκολ ή να μπλοκάρει ή να ελέγξει ο τερματοφύλακας ή να βγει η μπάλα εκτός γηπέδου.

και

δ) Προσπαθούμε (αν και είναι αλήθεια πως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό) στις καταστασιακές ασκήσεις να χρησιμοποιούμε πραγματικούς ποδοσφαιριστές, όχι ομοιώματα και αν είναι δυνατό όχι μόνο τους άλλους τερματοφύλακες, αλλά και τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές της ομάδας, έτσι ώστε η αναπαραγωγή των συνθηκών του επίσημου παιχνιδιού να γίνεται όσο πιστότερα μπορούμε.


Σε μια από τις επόμενες καταχωρήσεις θα δούμε μερικές συγκεριμένες ασκήσεις "καταστασιακής" προπόνησης